Դաշինք չկնքել Ռուսաստանի հետ, առճակատման չգնալ ԱՄՆ-ի հետ. վրեժ չլուծել Ճապոնիայից
Վերջերս Չինաստանում հրատարակվել է տասներորդ «Սպիտակ գիրքը»՝ նվիրված պաշտպանության հարցերին: Որոշ երկրներում կարծում են, որ Պեկինի երևակայական թշնամիները Վաշինգտոնն ու Տոկիոն են, և Մոսկվայի հետ միասին Պեկինը պայքարում է նրանց դեմ: Այդ պատճառով Չինաստանը որոշել է տեղեկացնել, որ դաշինք չի կնքելու Ռուսաստանի հետ, ԱՄՆ-ի դեմ հանդես չի գալու և չի փորձելու վրեժ լուծել Ճապոնիայից: Այս երեք «ոչ»-երի վրա է հիմնված երկրի ընթացիկ ռազմավարությունը:
Ռուսաստանի հետ ալյանս չկազմել. Թեպետ Մոսկվան ու Պեկինն ընդլայնում են համագործակցությունը, համանման տեսակետներ ունեն բազմաբևեռ աշխարհի անհրաժեշտության և տարածաշրջաններում կայունության ապահովման մասին, մշտապես անցկացնում են համատեղ զորավարժություններ, երկու երկրներն էլ կողմնակից են համակողմանի ռազմավարական համագործակցության հիման վրա հաստատուն գործընկերային հարաբերություններ կառուցելու սկզբունքին, որին բոլորովին բնորոշ չէ ռազմական դաշինքը:
Չառճակատվել ԱՄՆ-ի հետ. Բացի այն, որ ՉԺՀ նախագահ Սի Ձինպինը բազմիցս ընդգծել է, որ Խաղաղ օվկիանոսը լիովին կարող է «տեղավորել» և Պեկինը, և Վաշինգտոնը, նա հույս ունի կառուցել երկկողմ հարաբերություններ փոխադարձ հարգանքի և փոխշահավետ համագործակցության հիմքի վրա, որտեղ չեն լինի կոնֆլիկտներ ու առճակատումներ: Չինաստանը չի անտեսում ԱՄՆ-ի ռազմական ներկայությունը Ասիական-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում: Հակառակը՝ Չինաստանը կողմ է տարածաշրջանի այն կառուցվածքին, որ ձևավորվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, որը չի խանգարում ԱՄՆ-ին բազաներ տեղակայել Հարավային Կորեայում ու Ճապոնիայում և դեմ չէ, որ ԱՄՆ-ը իր շահերն ունենա Ասիական-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում:
Վրեժ չլուծել Ճապոնիայից. Պեկինը, իհարկե, շատ դժգոհ է, որ Տոկիոն խեղաթյուրում է պատմական փաստերը և տագնապով է վերաբերվում երկրի քաղաքական աջ թևի՝ ռազմականացումը ամեն ինչից վեր դասելու փորձերին: Սակայն Չինաստանը հասկանում է, որ իրեն պետք է տնտեսապես զարգանալ, այդ պատճառով պետք է համագործակցել Ճապոնիայի հետ: Վրեժ լուծելու և թշնամի հարևան ունենալու փորձերը լավ ոչնչի չեն հանգեցնի:
Իհարկե, Չինաստանում շատերը կցանկանային, որ այս երեք սկզբունքները հակառակ հնչողություն ունենային: Սակայն ակնհայտ է, որ նման քաղաքականությունը ճիշտ չէր լինի, նույնիսկ պրիմիտիվ է: Այդ պատճառով՝ շատ կարևոր է այս տերությունների հետ հարաբերությունները կառուցել՝ հիմք ընդունելով երեք «ոչ»-երը: Ամեն ինչի մեջ պետք է պահպանել չափը՝ բարեկամություն անել Ռուսաստանի հետ, բայց դաշինք չկազմել, որը անխուսափելիորեն կհանգեցներ ԱՄՆ-ի ու Ճապոնայի հետ կոնֆլիկտի: Հանդես գալ ճապոնական ռազմատենչության դեմ, բայց այնքան հիմար չլինել, որ վնասել Տոկիոյի հետ տնտեսական համագործակցությանը: ԱՄՆ-ի պարագայում Պեկինը պարզապես պետք է ջանա վերջնականապես չվերածվել Նահանգների գլխավոր թշնամու: Իրականում Չինաստանի համար շատ հեշտ է Ռուսաստանի հետ դաշինք չկնքել, իսկ չառճակատվել ԱՄՆ-ին ու վրեժ չլուծել Ճապոնիայից, դժվար է: Բայց եթե խնդրին նայում ես սառը բանականությամբ, միջազգային հարցերի լուծումը կարող է դառնալ շատ ավելի հեշտ գործ: Չմոռանանք երեք «ոչ»-երի մասին և այս սկզբունքները փոխանցենք ամբողջ աշխարհին:
Լյու Սանչան «Դունֆան ժիբաո»
Հ.Գ. Հասկացա՞ք՝ որն է Հայաստանի ու Չինաստանի տարբերությունը, ինչո՞ւ նրանք չինական պարիսպ էին կառուցում, մենք Անին էինք վաճառում, ինչո՞ւ նրանց հետ հաշվի են նստում բոլորը, մենք սպասում ենք մեզ ինչ կասեն, ինչո՞ւ նրանք պահպանել են երկրի միասնականությունը, մենք Տիգրան Մեծին ենք հիշում: Ինչո՞ւ Մետաքսի մեծ ճանապարհը նրանցն է, իսկ մենք կամ կլինենք, կամ չենք լինի այդ ճանապարհին հիմա: Նրանք պարզապես գիտեն «ոչ»-ից «այո» ստանալ, մենք չգիտենք ոչ «ոչ» ասել, ոչ «այո» անել:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Հայաստանը «ստանալու» Թուրքիայի ամենաիրատեսական տարբերակը մնում է «փափուկ ուժը»
Ի՞նչ է ուզում անել Թուրքիան պանթուրքիստական խելացնոր գաղափարն իրագործելու համար։Դեռևս նախկին ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուն տվել է Թուրքիայի ռազմավարական խորության գաղափարը, որով մերձավոր տարածաշրջանային գոտին ներառում էր Հարավային Կովկասը, Բալկանները, Մերձավոր Արևելքը, և Միջերկրածովյան-Էգեյան գոտին...
